(Üç eserin de bir arada olduğu görselden ifade etmek gerekirse: En soldaki eser, kişinin psikoz başlangıcındaki nötr ruh hâli/ Ortadaki eser ilk psikotik seçimi yapan psikozun ruhsal durumundaki niteliksel denge değişimleri ve orantısız davranış biçimleri/ En sağdaki son eserde, artık hastalığın kimliğine bürünen şizofrenin gerçekliği resmedilmiştir.)

Psikoz, genel bir balıktır ve ruh biliminde birçok dala ayrılır. Bunlar psikotik durumlardır ve birbirlerinden farklı olmakla matematiği tümüyle aynıdır. Önce ruhsal olarak nötr konuma geçer ve ardından zihnindeki kimyasal değerlerden birisinin ya da birçoğunun anormal artışı/azalışı ile psikotik seçimini yapar. Bu seçim hastanın tercihi dahilinde değildir elbette; sonuçta kimse bilerek hasta olmak istemez. En nihayetinde hasta yeni ruhsal kimliğine bürünür ve toplum içerisinde bozukluk olarak filizlenen hâlinin reddedilmesini bekler. Reddedilmesini diyorum çünkü psikozun başlamasında hiçbir etkisi olmayan hasta, devamındaki psikotik durumunu da fark edemez ve dolayısıyla sosyal çevresi, sorumlulukları aynı rutininde hiçbir şey olmamış gibi devam eder. Diğer bireyler tarafından fark edilen davranış bozuklukları anında saptanır ve derhâl gereği yapılır: DIŞLAMAK! (Buradaki dışlamak mecazdır.) Her pozitif enerji, dahil olduğu enerji kümesindeki değerleri artıracağı gibi, negatif enerji de eksiltir. Fakat insanlar bu teknik bilgiyi bilmek ya da böyle düşünmek zorunda mıdır? Değildir dediğinizi duysam da affınıza sığınarak belirtmek isterim: Okula giden her bireye henüz ilköğretim çağında öğretilir, toplama ve çıkartma... Psikotik seçimi gerçekleşen kişi zaten mevcut gerçeklik algısından kaybetmişken çevresi de ona yardımcı olur ve muazzam bir eser ortaya çıkar. İlaç tedavisi olsa dahî ancak belli bir düzeyde bastırılabilecek fakat asla geçmeyecek bir başyapıt: "Canlı Şizofreni Anıtı"

Gerçi insanlar zaten böyledirler. Halk arasında "Yüzü Asık" olan birine "Neyin Var?" diye sorun birisinin beklediği tek şey yanıttır. Halbuki kendi kendine sizlere sorunundan bahsetmeye birisi, sizin ona sormanız gerektirecek kadar problemi ile boğulur vaziyetteyse durumun iki alternatif olasılığı vardır. Birincisi: Sizinle paylaşmayı düşünmüyor olabilir. Yardımınızın yetemeyeceğini, sizi ilgilendirmediğini ya da kendisinin halledebileceğini düşünüyor olabilir. (-ki bu durumda sorduğunuz soruların yanıtı kesinlikle gerçek değildir.) İkincisi: Yük o kadar ağırdır ki, siz dahil herhangi birine söyleme seçeneği bile yoktur. (-bu durumda yüksek olasılıkla yanıt bile alamazsınız ya da alacağınız yanıt kesinlikle gerçek değildir.) Her halûkârda verimsiz geçen ilgilenme girişimini sizin sorunuzu yinelemenizle çevrilecek ve sorunu olan kişide fazladan baskı yapacaktır. O zamana kadar yanlış da olsa bir yanıt alma olasılığınız varken artık kesin bir biçimde hiçbir şey öğrenemezsiniz. Bu söyledim sıralama örneği gündelik kaygılar için geçerli olmakla birlikte alacağınız her sonuç birebir tüm sorunlar için KESİNDİR! Şimdi, psikotik bozukluğu evrilen bir şizofreni hastasıyla yapacağınız bu iletişim hataları sayesinde sizleri de tebrik etmesek olmaz. Lütfen! Kabul edin. TEBRİKLER! Elim boş, kusuruma bakmayın fakat pencereden bakın. Ya da rahatsınız bozulmasın, oturduğunuz yerden kalmak için zahmet etmeyin. Şu an bu yazıyı okuyorsanız akıllı cihazınız elinizde... Ee internetiniz de var. Ne duruyorsunuz o hâlde, görüntülü arayın en yakın dostunuzu, eşinizi ya da akrabanızı... İyice bakın ona, o da size... Öyle değil mi ama: İki sanatçı da doyasıya bakmalı, kendi sanat eserlerine(!)